کلینیک تخصصی دیابت و زخم دیابت

زخم بستر یا زخم فشاری چیست!

 زخم بستر در افرادی که مدت زمان طولانی را در یک مکان قرار می گیرند دیده می شود. به عنوان مثال در افرادی که به علت فلج، معلولیت، پیری و یا ضعف، تحرک زیادی ندارند.

 

 

 

زخم بستر در دسته بندی زخم های فشاری یا زخم های تحت فشار قرار گرفته است. زخم بستر زمانی رخ می دهد که اصطحکاک و یا فشار ناخواسته در یک قسمت از بدن وجود داشته باشد. افرادی که قادر به انجام هیچ حرکت کوچکی در ناحیه ای از بدن خود نیستند در معرض خطر زخم های فشاری هستند.
این دسته از زخم ها می تواند بر روی هر قسمت از بدن تاثیر بگذارد، اما مناطق استخوانی مانند اطراف آرنج، زانو، پاشنه و مچ پا و دنبالچه ( قسمت باسن) بیشتر در معرض زخم های فشاری هستند. زخم بستر اگر چه به موقع شناسایی و تحت درمان قرار بگیرد، در مدت زمان کوتاهی به طور کامل درمان می شود. اما اگر به این زخم ها دیر رسیدگی شود و در زمان مناسب درمان نشود، منجر به عوارض شدید و خطرناکی می شود.

تشخیص زخم بستر

تشخیص زخم بستر توسط پزشک شما و در کلینیک زخم صورت می گیرد. پزشک شما به دقت پوست شما را بررسی می کند و تعیین می کند که شما دچار زخم فشاری شده اید یا خیر. اگر چه شما تحت تاثیر زخم بستر قرار گرفته باشید،

میزان شدت زخم شما، توسط پزشک صورت می گیرد. تشخیص میزان آسیب شما در جلسه اول صورت می گیرد. به این صورت که پزشک یک مرحله را فقط به تشخیص درست از زخم اختصاص می دهد. مرحله بندی برای تشخیص و درمان زخم بستر، کمک می کند تا مشخص شود بهترین درمان برای شما کدام است. همچنین ممکن است تا پزشک معالج برای ارزیابی سلامت عمومی شما، آزمایش خون نیزانجام دهد.

 

سوالاتی که پزشک معالج از شما خواهد پرسید!

ممکن است در جلسه اول، پزشک از شما در رابطه با موارد زیر سوالاتی را مطرح کند:

• میزان درد در ناحیه زخم شده در چه حدی است؟
• آیا در گذشته زخم فشاری داشته اید؟
• چگونه در گذشته زخم فشاری یا زخم بستر خود را مدیریت کرده اید و روش درمانی شما چه بوده است؟
• رژیم غذایی روزانه چگونه بوده و مصرف مایعات شما به چه میزان است؟

 

درمان زخم بستر

 

مراحل درمان زخم بستر یا زخم های فشاری، شامل کاهش فشار بر پوست آسیب دیده، مراقبت از زخم، کنترل درد، جلوگیری از عفونت و حفظ تغذیه مناسب است.

تشخیص و شناسایی علائم زخم پای دیابتی

یکی از اولین نشانه های زخم پای دیابتی که حتما باید به آن توجه شود این است که ترشحاتی از کف پای شما خارج شود که حتی باعث لکه شدن جوراب شما شود. همچنین مشاهده تورم غیر عادی و قرمزی پوست در ناحیه ای از پا و یا احساس سوزش و بوی غیر معمول و نامطبوع در پا همگی می تواند از علائم اولیه ایجاد زخم پای دیابتی باشد.

از برجسته ترین و رایج ترین نشانه های زخم پای دیابتی ایجاد شدن یک بافت سیاه رنگ در اطراف زخم ایجاد شده است که این موضوع به دلیل عدم خون رسانی سالم به نواحی اطراف زخم است. در موارد حاد تر که در اثر عفونت حاصل از زخم پای دیابتی، بافت های اطراف زخم به اصطلاح دچار مرگ شده و از بین می روند. که در این حالت ممکن است علاوه بر ترشحات بو دار بیمار در آن ناحیه احساس درد یا بی حسی کند.

اما از طرفی زخم پای دیابتی همیشه همراه با علائم بروز نمی کند و در مواردی فرد ممکن است حتی متوجه علایم حاصل از زخم پای دیابتی نشود. بنابراین به افرادی که دچار بیماری دیابت هستند به شدت توصیه می شود که در صورت مشاهده هرگونه تغییر رنگ در پوست خود به خصوص بافت هایی در اطراف پا که تیره رنگ می شوند و یا در اثر هر گونه تحریکی احساس درد  میکنند، فورا با پزشک معالج خود مشورت کنند.

درجه بندی پزشکان برای تشخیص جدیت زخم پای دیابتی

پزشک می تواند با استفاده از معیارهایی میزان شدت زخم پای دیابتی را در بیماران دیابتی در مقیاس بین 0 تا 3 تشخیص دهند. در این میان عدد صفر متعلق به بیماری است که بدن وی دارای زخم نیست اما می تواند در معرض خطر قرار داشته باشد.

در حالت دوم یعنی عدد یک در مواردی است که فرد بیمار دارای زخم است اما زخم دچار عفونت نشده است. مقیاس دو در حالتی استفاده می شود که زخم پای دیابتی عمیق شده است و مفاصل و تاندون ها نیز در معرض عفونت قرار گرفته اند. در مقیاس سه که شدیدترین حالت ممکن است، زخم ها بسیار گسترش پیدا کرده و همراه با تورم و عفونت شدید هستند.

علت های به وجود آمدن زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی می تواند در بیماران دیابتی مختلف به دلایل متفاوتی بروز کند. که از مواردی که می توان به آن اشاره کرد گردش خون ضعیف در این نوع بیماران است. در واقع گردش خون ضعیف یک نوع بیماری قلبی عروقی محسوب میشود که در آن خون به اندازه کافی به پاهای شما نمی رسد.

بنابراین بافت های این ناحیه به میزان کافی اکسیژن و مواد مورد نیاز خود را دریافت نمیکنند. از دیگر عوامل بروز زخم پای دیابتی بالا بودن سطح گلوکز خون است. که این امر می تواند منجر به کند شدن روند بهبودی زخم پای دیابتی نیز بشود. به همین دلیل تنظیم قند خون در افراد دیابتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

آسیب رسیدن به اعصاب یکی دیگر از عوامل بروز زخم پای دیابتی است. آسیب عصبی یک پدیده طولانی مدت است که می تواند باعث از بین رفتن حس در ناحیه پاهای بیمار شود. اعصابی که آسیب دیده اند در ابتدا می توانند باعث بروز درد و یا سوزش شوند.

اما پس از مدتی و با کاهش حساسیت پای بیمار اگر فرد دچار زخم هم شود آن را حس نمی کند و متوجه آن نخواهد شد. در واقع زخم پای دیابتی در این بیماران بدون داشتن درد است.

از ویژگی های بیماری دیابت خشکی پوست است که این خشکی می تواند منجر به ترک خوردن پوست در ناحیه پا شود در نتیجه سبب بروز زخم پای دیابتی در فرد بیمار گردد.

از دیگر فاکتورهایی که می تواند ریسک ابتلا به زخم پای دیابتی در افراد  افزایش دهد شامل مواردی همچون پوشیدن کفش نامناسب، کوتاه کردن نادرست ناخن ها که منجر به آسیب رسیدن و یا زخم شدن بافت اطراف ناخن شود، مصرف نوشیدنی های الکلی  و دخانیات همگی از دیگر مواردی هستند که می تواند خطر بروز زخم پای دیابتی را افزایش دهند.

شناسایی زخم بستر مرحله اول

مرحله اول زخم بستر خفیف ترین نوع آن است. مرحله 1 زخم بستر هنوز باعث ایجاد شکستگی در سطح پوست نشده و می توان آن را به عنوان نقطه ای که ظاهر و احساسی متفاوت از پوست مناطق اطراف دارد، شناخت.

مرحله 1 زخم بستر می تواند با سایر مناطق پوستی متفاوت باشد از جهت:

• قرمز یا تغییر رنگ داده شده
• سخت تر یا نرمتر
• گرمتر یا خنک تر

اگر نقطه ای مانند این را بر روی پوست یکی از عزیزانتان می بینید، فرد را حرکت داده بطوریکه هیچ گونه فشاری بر روی نقطه وجود نداشته باشد. اگر نقطه قرمز بیش از 30 دقیقه پس از رفع فشار همچنان باقی بماند، می تواند زخم بستر باشد.

یکی دیگر از آزمون های ساده برای بررسی زخم بستر این است که در منطقه مشکوک پوست فشار وارد آورید. پوست با جریان خون طبیعی هنگامی که فشار داده می شود، سفید رنگ شده و پس از رفع فشار در زمان کوتاهی به رنگ طبیعی خود باز می گردد. پوست با مرحله اول زخم بستر در زمان اعمال فشار به سفید تغییر رنگ نخواهد داد.

گاهی اوقات علائم هشدار دهنده زخم ها در افرادی که دارای پوست تیره تر هستند کمتر قابل مشاهده است. تست فشار پوست همیشه روی پوست تیره تر عمل نمی کند و گاهی اوقات منطقه بیشتر از اینکه قرمز به نظر برسد، آبی یا بنفش رنگ است. زخم های بستر معمولا در مناطقی که استخوان با حداقل عضله یا چربی روی آن وجود دارد، توسعه می یابد.

 

شایع ترین مناطقی که زخم های بستر توسعه می یابند عبارتند از:

• پشت سر
• شانه ها
• پایین کمر
• دنبالچه
• باسن
• آرنج ها
• هیپ
• زانوها
• آرنج ها
• پاشنه
• انگشتان پا

اگرچه مرحله 1 خفیف ترین مرحله است، این زخم ها می توانند برای فرد آسیب دیده دردناک، خارش دار و آزار دهنده باشند. زخم های بستر مرحله یک باید در اسرع وقت شناسایی و درمان شوند تا از ناراحتی و پیشرفت زخم جلوگیری شود. در صورتی که زخم ها به درستی در مرحله اول درمان شوند، می توان از ایجاد زخم مرحله دوم اجتناب شود. 

درمان مرحله اول زخم بستر

درمان زخم بستر در مرحله اول بسیار قابل محتمل است. اگر چه معمولا می توان مانع از ایجاد آن شد، اما با شناسایی زخم در این مرحله و درمان فوری می توان از توسعه زخم به مراحل پیشرفته جلوگیری نمود. در مرحله 1 زخم های بستر می توانند با شناسایی و از بین بردن علت درمان شوند.

از وضعیت بدن خود آگاهی داشته باشید، به خصوص اگر به بیماری نوروپاتی دیابتی مبتلا هستید. زخم های باز یا نقاط فشار که می توانند به زخم تبدیل شوند، به مراقبت های بیشتری نیاز دارند. بهتر است از پزشک مراقبت های اولیه یا دیگر متخصصان مراقبت های پزشکی کمک بگیرید.

التهاب مزمن علائم شایع در بسیاری از بیماری های مزمن مانند دیابت است. با تمرین هوازی منظم، می توان التهاب مزمن را کاهش داد. ورزش باعث کاهش قند خون می شود، یکی دیگر از عوامل حفظ سطح قند خون این است که وزن خود را مدیریت کنید و به تعادل برسانید.

برای بهبود زخم های موجود و جلوگیری از پیشرفت زخم ها در آینده سلامت قلب و عروق و حفظ گردش خون بسیار مهم است.

برای بهبود گردش خون سیگار کشیدن را ترک کنید.

راه حل قطعی: کارشناسان مرکز ترمیم زخم دیابتی تلما کلینیک درمان به شیوه اوزون تراپی را توصیه می کنند.
اوزونتراپی نوعی از درمان است که برای مبارزه با بیماری های غیر قابل درمان در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. این روش ابتدا توسط پزشکان فرانسه در سال 1951 مورد استفاده قرار گرفت و سپس در اوایل دهه 1980 به ایالات متحده معرفی شد.
در روش اوزون‌تراپی،برای درمان و ترمیم زخم از مولکول اوزون به عنوان ضدعفونی‌کننده? زخم‌ ها استفاده می‌ شود و در نهایت از رشد ویروس ها جلوگیری می کنند.

روش های درمانی جراحی زخم:

دبریدمان:

فرآیند تمیز کردن بافت های مرده ، کثیف و آلوده به میکروب ها ، دبریدمان نامیده می شود. مهم ترین قسمت درمان زخم ، دبریدمان است. این یک رویا خواهد بود که منتظر بمانید تا زخم بدون دبریدمان کافی بهبود یابد. عمل دبریدمان می تواند با برش پوست بافت های مرده ، شستشو با وسایل کورت یا برس ، تمیز کردن با دستگاه های شستشوی فشار قوی انجام شود.

بخیه، نزدیک کردن:

اگر پایه زخم به تمیزی کافی رسیده باشد ، لبه های زخم را می توان با بخیه بست یا به هم نزدیک کرد. در زخم های تمیز و بریدگی های جراحی این روش برای بار اول ، در زخم های مزمن با صبر کردن برای مناسب شدن زخم اعمال می شود.

پیوند بافت:

هنگامی که پایه زخم به حد کافی تمیز شود ، لایه نازک یا کامل از پوست که از ناحیه ای دیگر گرفته شده است بر روی زخم پیوند و بخیه می شود. بعضی اوقات پوست اطراف آن روی زخم پوشیده شده و زخم بسته می شود. بعضی اوقات عضله ای که در قسمت دیگری از بدن قرار دارد به همراه پوست گرفته شده و بر روی زخم پیوند می شود. در این حالت لازم است که عروق عضله گرفته شده به عروق اطراف زخم متصل شود. این روش درمانی به نام انتقال آزاد عضله یک روش جراحی است که تحت میکروسکوپ انجام می شود.

قطع عضو یا آمپوتاسیون:

گاهی ممکن است قطع شدن اندام ، انگشت ، بخشی از پا و گاهی اوقات کل پا برای جلوگیری از پیشرفت بیماری یا نجات جان بیمار لازم باشد.

مداخلات عروقی:

در درمان زخم هایی که به دلیل انسداد رگ ها بهبود نمی یابند ، عروق باید به صورت جراحی یا با مداخلاتی مانند بالون و استنت باز شوند. در درمان زخم های وریدی ممکن است نیاز به جراحی وریدی  یا مداخله داخل وریدی باشد.

مداخلات ارتوپدی:

در التهاب استخوان، برداشتن  قطعات استخوانی ، پیوند استخوان ، روش های اصلاح جراحی ارتوپدی در ناهنجاری های استخوانی اعمال می شود.

از بین بردن فشار:

در زخم های بستر مربوط به فشار از تشک های مواج استفاده می شود ، در زخم پای دیابتی ، از کفی های مخصوص و دستگاه های ارتز که باعث رفع فشار می شوند استفاده می شود.

درمان با فشرده سازی:

زخم های وریدی به دلیل نارسایی وریدی با فشرده سازی درمان می شود. برای این منظور از باندینگ ، جوراب های فشاری و دستگاه های فشرده سازی استفاده می شود.

درمان آنتی بیوتیکی:

اگر زخم به میکروب آلوده شود ، آنتی بیوتیک های مناسب به صورت داخل وریدی یا خوراکی تجویز می شوند. مصرف آنتی بیوتیک به طور مستقیم روی زخم یا پمادهای مختلف مناسب نیست.

محصولات مراقبت از زخم:

طیف گسترده ای از مواد مراقبت از زخم وجود دارد که برای پانسمان زخم استفاده می شود. همچنین طیف گسترده ای از محصولات مراقبت از زخم وجود دارد که توسط بسیاری از شرکت ها برای اهداف بسیاری استفاده می شود. یک ماده مراقبت از زخم ایده آل باید:

• از باکتری ها و مواد خارجی محافظت کند
• ایجاد یک محیط گرم و مرطوب
• ترشحات را جذب کند
• سمی و آلرژیک ایجاد نکند
• جلوگیری از، از بین رفتن مایعات و حرارت
• نباید به بافت های سالم آسیب برساند
• فشرده سازی ایجاد کند
• باید نچسب باشد
• زیبا باشد
• ارزان باشد

در درمان زخم، به جای مواد مخصوص مراقبت از زخم ، روشی که معمولاً پانسمان “گاز استریل” نامیده می شود به دلیل هزینه آن معمولاً در کشور ما استفاده می شود. در اینجا ، اطراف زخم با یک محصول ضد عفونی کننده پاک می شود ، زخم با سرم شسته می شود و  با  گاز استریل از جنس پنبه پوشانده می شود.

ساده ترین مواد مراقبت از زخم ، پانسمان فیلم شفاف است. آنها برای پوشاندن زخم های تمیز و بدون ترشح استفاده می شوند. از پانسمان های جاذب مانند هیدروکلوئید، فیبر ، آلژینات یا فوم در زخم های دارای ترشح استفاده می شود. ژل ها برای ایجاد محیط مرطوب برای سطح زخم استفاده می شوند. پانسمان هایی مانند نقره و ید که دارای خاصیت ضد باکتریایی هستند برای زخم های آلوده مناسب هستند. همه این گروه های پانسمان  چسبنده و غیر چسبنده ، اندازه کوچک تا بزرگ هستند که به شکل ویژه برای نواحی مختلف بدن تولید می شوند.